Eind januari 2015 is het tien jaar geleden dat Nel Benschop overleed. Uitgeverij Kok wil tegen die tijd een bundel met honderd gedichten publiceren,”Benschops Beste”, en doet een oproep (hierbij doorgegeven) om je lievelingsgedicht te mailen naar fdriessen@kok.nl.

Nu vind ik het oeuvre van deze pastorale dichteres niet bijster boeiend, maar haar leven des te meer. En daarvoor moet je toch weer bij haar gedichten zijn.

Ik weet te goed: de zoetste vreugd breekt stuk,
en er zijn wonden die nooit meer genezen.
Ik tracht te zeggen: wat Gij doet is goed –
Maar geef mij toch een heel klein beetje moed.

Twee keer had Nel een relatie met een getrouwde man. Liefdes die in strijd waren met haar geloof, en daarom niet mochten bestaan. Na haar dood werd de bundel ‘Echte liefde kan niet sterven’ gepubliceerd – “de geheime liefdesgedichten” waar ze al tijdens haar leven op zinspeelde. Bijzonder literair zijn ze niet, er komen m.i. iets te veel rozen en sterke mannenarmen in voor, maar het is ook waar wat C. Rijnsdorp schreef over Benschops verzen: ‘Onder hun conventionele taal klopt een hart.’

In het RD schreef Enny de Bruijn over deze bundel: “Ondanks de vele gebreken weet ”Echte liefde kan niet sterven” toch te raken en te ontroeren. Dat komt door het verhaal dat tussen de regels doorschemert, de onverhulde, naakte pijn, het verlangen en het verdriet. Alle emoties en gedachten van de moeilijke jaren uit Nel Benschops leven komen langs: het genieten van „de vreugde van het ogenblik”, de liefdesfantasieën, de gedachte aan Gods oordeel, de blijdschap om de scheppingsschoonheid, de worsteling met onmogelijke verlangens, het gevoel van kou te sterven, het onbegrip, de opstandigheid, de teleurstelling als hij zijn leven sneller herneemt dan zij. Eén gedachte overheerst: de liefde is een paradijsbloem die, onder welke omstandigheden ook, schoon is en niet kan sterven.”

Ik vind dat tenminste een van die honderd beste gedichten uit deze laatste bundel moet komen. Maar welke, dat wordt lastig. Er zijn best hier en daar wat mooie zinnetjes en beelden, maar niet echt één gedicht dat er wonderschoon uitspringt. Wie het weet, mag het zeggen.

Een stil en machtig wonder tussen jou en mij;

een woordenloos geluk, een woordenloos begrijpen,

een woordenloos verdriet om het onmooglijk ‘wij’,

om het gescheiden zijn, om ’t onafwendbaar rijpen

van bitt’re vruchten van gemis en eenzaamheid –

en bij elk samenzijn, bij elk verrukt ontmoeten,

wordt iedere minuut een stukje eeuwigheid,

waarin het lichaam en de ziel elkander groeten.

*

Nu is het ook voor jou ‘Adieu’ geworden. –

Ik geef je over in Gods Vaderhand.

Denk niet aan donk’re rozen, die verdorden,

denk aan de zon, die straalde over ’t land

denk aan de gouden uren, zilv’ren dagen,

denk aan de stilte, als geen van ons sprak,

denk aan muziek, het antwoord op de vragen,

denk aan de nardusfles, die nimmer brak,

denk – ach nee, denk maar niet; je moet maar horen

naar wat God in dit zwijgen tot ons zegt:

– Kind, ‘k heb je net zo lief als ooit tevoren,

maar op je hart heb Ik het allereerste recht. – 

*

http://www.refdag.nl/boeken/spotlight_geheime_liefdesgedichten_van_nel_benschop_1_569676

http://www.nd.nl/artikelen/2011/juni/03/-de-geheime-liefdesgedichten-van-nel-benschop